Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh: “Bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng là bảo vệ Đảng, bảo vệ Cách mạng, bảo vệ Nhân dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa”. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc, sống còn đối với Đảng ta.

Trong kỷ nguyên số, chuyển đổi số đã và đang trở thành dòng chảy chủ đạo của mọi lĩnh vực kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh — trong đó có công tác tư tưởng. Không gian mạng mở ra cơ hội để lan tỏa sâu rộng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối của Đảng. Tuy nhiên, cùng với thời cơ, không ít thách thức cũng xuất hiện, đòi hỏi công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng phải thay đổi mạnh mẽ cả về nội dung, phương thức và công nghệ.

Ảnh minh họa

Chuyển đổi số không chỉ là câu chuyện kỹ thuật, mà còn là quá trình định hình lại môi trường truyền thông, cách thức tiếp cận thông tin và cả nhận thức xã hội. Trước sự bùng nổ của mạng xã hội, trí tuệ nhân tạo và các nền tảng số mới, nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng càng trở nên cấp thiết, đặt ra yêu cầu cao về sự chủ động, linh hoạt và sáng tạo.

Nghị quyết số 35-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch trong tình hình mới” đã khẳng định: “Phải đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương thức tuyên truyền, đấu tranh tư tưởng, phát huy vai trò của truyền thông hiện đại trên không gian mạng.”

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, đến năm 2025, Việt Nam có hơn 78 triệu người dùng Internet, trong đó gần 75% thường xuyên sử dụng mạng xã hội. Đây là cơ hội quan trọng để Đảng và Nhà nước tận dụng mạng xã hội như kênh truyền thông hiệu quả nhằm lan tỏa chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các chủ trương, chính sách đến mọi tầng lớp Nhân dân.

Các nền tảng số như Facebook, Zalo, YouTube, TikTok cùng các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) giúp xây dựng nội dung tuyên truyền sinh động, dễ hiểu và thu hút người xem hơn. Các video clip ngắn trên TikTok về chủ trương của Đảng đã đạt hàng triệu lượt xem, góp phần nâng cao nhận thức chính trị trong giới trẻ — nhóm đối tượng trước đây ít quan tâm đến nội dung chính trị truyền thống.

Ngoài ra, chuyển đổi số cũng giúp tăng cường khả năng tương tác giữa người dân và cơ quan chức năng, tạo điều kiện tiếp nhận ý kiến đóng góp xây dựng Đảng, Nhà nước nhanh chóng, hiệu quả. Ứng dụng VNeID cho phép người dân phản ánh, kiến nghị, góp ý chính sách minh bạch, bảo mật — thể hiện tinh thần cầu thị, lắng nghe của Đảng và Nhà nước trong điều hành.

Tuy nhiên, không gian mạng cũng là môi trường bị lợi dụng để phát tán thông tin xấu độc, xuyên tạc nền tảng tư tưởng của Đảng. Theo Cục An ninh mạng và Phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, mỗi ngày có khoảng 10.000 bài viết tiêu cực, sai lệch xuất hiện trên mạng xã hội, nhiều nội dung xuyên tạc, kích động, gây mất đoàn kết. Điển hình như vụ việc chủ trương xây dựng hồ Ka Pét tại Bình Thuận bị các đối tượng xấu lợi dụng bóp méo thông tin, gây hiểu nhầm trong dư luận.

Bên cạnh thách thức, chuyển đổi số đem lại thời cơ lớn để nâng cao hiệu quả bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Với hơn 100 triệu dân, trong đó 78% sử dụng Internet, Việt Nam sở hữu lực lượng truyền thông xã hội rộng lớn có khả năng lan tỏa mạnh mẽ giá trị tích cực nếu được định hướng đúng.

Đến cuối năm 2023, hơn 80% cơ quan báo chí ở Trung ương và địa phương đã chuyển đổi sang mô hình báo chí đa nền tảng, cho phép truyền tải nhanh chóng thông tin định hướng dư luận. Các cơ quan như Báo Nhân Dân điện tử, VTV Go, Báo Quân đội nhân dân, Báo Công an nhân dân... đều đã có ứng dụng di động và kênh truyền thông số hiện đại.

Công nghệ số, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data) và các công cụ phân tích mạng xã hội giúp các cơ quan nắm bắt kịp thời diễn biến tư tưởng xã hội, phát hiện sớm xu hướng lệch lạc để chủ động định hướng dư luận. Trung tâm Xử lý tin giả Việt Nam (vietfactcheck.vn) quét hàng triệu bài đăng mỗi ngày để phát hiện và gắn nhãn “tin sai sự thật”.

Độ mở thông tin trên không gian mạng khiến việc kiểm soát và định hướng dư luận trở nên khó khăn hơn. Tin giả, tin xuyên tạc có thể lan truyền với tốc độ chóng mặt, vượt xa khả năng xử lý của các phương thức truyền thống.

Đấu tranh tư tưởng trên không gian mạng không chỉ đòi hỏi lý luận sắc bén, mà còn yêu cầu kỹ năng công nghệ và tác chiến truyền thông hiện đại. Trong khi đó, một bộ phận cán bộ, đảng viên và người dân vẫn còn hạn chế kỹ năng số, dễ bị ảnh hưởng bởi thông tin sai lệch.

Các thế lực thù địch ngày càng chuyên nghiệp hóa, sử dụng tài khoản ảo, chatbot, video deepfake để gây nhiễu thông tin. Do đó, công tác tư tưởng không thể chỉ dựa vào lý luận sắc bén, mà còn cần năng lực công nghệ, khả năng giám sát, phân tích và phản ứng nhanh.

Để thích ứng và phát huy sức mạnh chuyển đổi số, công tác tư tưởng cần đổi mới toàn diện từ tư duy chỉ đạo đến phương thức tổ chức thực hiện. Cần chuyển từ “tuyên truyền một chiều” sang “tương tác đa chiều”, lắng nghe, phân tích và phản hồi kịp thời các vấn đề dư luận quan tâm.

Tư tưởng chỉ đạo của Văn kiện Đại hội XIII xác định rõ: “Đẩy mạnh chuyển đổi số trong các cơ quan tuyên giáo, báo chí, truyền thông, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới.”

Các chiến dịch truyền thông sáng tạo như “Tôi là người Việt Nam yêu nước”, “Tự hào một dải non sông” lan tỏa mạnh mẽ qua TikTok, Instagram, tiếp cận hơn 10 triệu người trẻ, góp phần củng cố lòng yêu nước và niềm tin vào Đảng.

Kết hợp giữa công nghệ và lý luận chính trị, không tách rời lý luận khỏi đời sống, mà phải “số hóa lý luận”, biến chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh thành nội dung dễ hiểu, dễ chia sẻ.

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh đã triển khai nền tảng “e-learning”, số hóa giáo trình lý luận chính trị, tổ chức hội thảo trực tuyến với hàng nghìn người theo dõi. Các cơ quan tư tưởng - văn hóa cần mạnh dạn ứng dụng AI, Big Data, công nghệ truyền thông số hiện đại để giám sát tình hình tư tưởng, phát hiện sớm và phản bác thông tin xấu độc.

Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, đặt ra cả cơ hội và thách thức với công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng. Chỉ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tư duy đổi mới và khả năng làm chủ công nghệ mới giúp chúng ta giữ vững trận địa tư tưởng, định hướng dư luận xã hội, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, đất nước phát triển bền vững.

Công an xã Đức Linh