Thực tế cho thấy, nhiều người vì muốn tiết kiệm chi phí hoặc tăng tốc độ đã lựa chọn thay pin zin bằng pin lithium-ion trôi nổi trên thị trường, tự ý thay đổi hệ thống điện, thậm chí lắp thêm bộ điều tốc. Những thay đổi này khiến pin hoạt động không ổn định, dễ quá nhiệt khi sạc hoặc sử dụng, dẫn đến chập điện và cháy nổ.
Độ chế pin xe đạp điện (Ảnh minh họa)
Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, một số vụ cháy lớn tại TP Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Hà Nội… đã được xác định nguyên nhân liên quan đến việc sạc pin xe đạp điện độ chế qua đêm trong không gian kín. Có vụ cháy thiêu rụi toàn bộ tài sản, gây thiệt hại hàng trăm triệu đồng, thậm chí đe dọa tính mạng con người.
Không chỉ gây nguy cơ cháy nổ, việc thay đổi công suất động cơ còn làm mất an toàn khi vận hành. Xe có thể tăng tốc vượt quá thiết kế ban đầu, trong khi hệ thống phanh và khung xe không được gia cố tương ứng, dễ dẫn đến mất kiểm soát, va chạm và tai nạn nghiêm trọng.
Chiếc xe điện bị cháy trơ khung, lộ ra phần pin "độ” kém chất lượng
Về pháp lý, theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, hành vi thay đổi kết cấu, tổng thành xe đạp điện trái phép có thể bị xử phạt hành chính từ 4.000.000 – 6.000.000 đồng đối với cá nhân và từ 8.000.000 – 12.000.000 đồng đối với tổ chức là chủ xe, kèm tịch thu phương tiện hoặc áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả. Nếu gây hậu quả nghiêm trọng như cháy nổ, tai nạn chết người, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về các tội “Vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy”, “Hủy hoại tài sản” hoặc “Vô ý làm chết người”. Đáng lưu ý, các công ty bảo hiểm thường từ chối bồi thường nếu xác định phương tiện đã bị độ chế sai quy chuẩn.
Hiện lực lượng Công an các địa phương đang phối hợp với ngành chức năng tăng cường kiểm tra các cơ sở sửa chữa, điểm bán pin trôi nổi và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm; đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền đến người dân, nhà trường và học sinh về hậu quả của việc độ chế xe đạp điện.
Người dân cần nâng cao nhận thức, tuyệt đối không sử dụng pin không rõ nguồn gốc, không can thiệp vào kết cấu kỹ thuật của xe và không sạc pin qua đêm hoặc trong phòng kín. Đây không chỉ là cách bảo vệ tính mạng, tài sản của bản thân, mà còn góp phần giữ gìn an ninh, an toàn cho cộng đồng.
Phòng Kỹ thuật hình sự