Theo ghi nhận của lực lượng chức năng, thời gian gần đây xuất hiện nhiều vụ việc các đối tượng sử dụng công nghệ AI để tạo hình ảnh, video giả mạo (deepfake) nhằm thực hiện hành vi lừa đảo, tống tiền, xâm phạm danh dự cá nhân. Một số trường hợp đã lợi dụng AI để ghép mặt, giả giọng nói người khác nhằm chiếm đoạt tài sản hoặc phát tán nội dung phản cảm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người bị hại.

Đáng lo ngại hơn, việc sử dụng AI sai mục đích còn lan rộng trong môi trường học đường. Một số học sinh, sinh viên sử dụng AI để làm bài, viết văn mẫu hoặc gian lận trong thi cử. Điển hình là vụ việc xảy ra tại kỳ thi Tốt nghiệp THPT năm 2025 ở tỉnh Lâm Đồng, trong đó các đối tượng đã sử dụng ứng dụng AI để giải đề thi, dẫn đến việc Cơ quan An ninh điều tra đề nghị truy tố về hành vi “Cố ý làm lộ bí mật nhà nước”. Vụ việc là hồi chuông cảnh tỉnh về hậu quả nghiêm trọng nếu công nghệ bị sử dụng sai mục đích.

Ảnh minh họa

Ngoài ra, các hành vi sử dụng AI để tạo dựng, chỉnh sửa, lan truyền nội dung xuyên tạc, kích động, vi phạm pháp luật trên không gian mạng đang có chiều hướng gia tăng. Đây là nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội nếu không được ngăn chặn kịp thời.

Để chủ động phòng ngừa, mỗi người dân cần:

- Cảnh giác với các nội dung chưa được kiểm chứng trên mạng; không tin tưởng tuyệt đối vào cuộc gọi, video bất ngờ từ người lạ mạo danh người quen hoặc cơ quan chức năng.

- Không chia sẻ thông tin cá nhân, giọng nói, hình ảnh, dữ liệu nhạy cảm lên mạng xã hội hoặc nền tảng không rõ nguồn gốc.

- Theo dõi và cập nhật thông tin từ các cơ quan chức năng; tích cực trang bị kiến thức, kỹ năng sử dụng công nghệ an toàn.

- Các cơ quan, nhà trường, doanh nghiệp cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục kỹ năng số, đặc biệt cho học sinh, sinh viên và người cao tuổi – nhóm đối tượng dễ bị tổn thương bởi công nghệ.

Công an tỉnh Lâm Đồng khuyến cáo mỗi người dân, đặc biệt là giới trẻ, cần nâng cao tinh thần cảnh giác khi tiếp cận và sử dụng trí tuệ nhân tạo. Công nghệ chỉ thực sự mang lại giá trị khi được sử dụng đúng mục đích, phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật. Mỗi hành động trên không gian mạng – từ một lượt chia sẻ, một dòng bình luận đến việc sử dụng công cụ AI – đều có thể tạo ra tác động tích cực hoặc tiêu cực, ảnh hưởng đến cộng đồng.

Việc sử dụng AI không đúng cách không chỉ đe dọa đến tài sản, danh dự cá nhân mà còn có thể gây tổn hại đến an ninh thông tin, trật tự an toàn xã hội và thậm chí là an ninh quốc gia. Do đó, việc nâng cao nhận thức, tự trang bị kỹ năng số, thận trọng khi chia sẻ thông tin cá nhân, cảnh giác với các chiêu trò mạo danh, lừa đảo công nghệ cao… là biện pháp thiết thực nhất để mỗi người tự bảo vệ mình và người thân.

Bên cạnh đó, các cơ quan, tổ chức, trường học cần chủ động phối hợp với lực lượng Công an đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và kỹ năng sử dụng công nghệ an toàn trong cộng đồng. Đây là yếu tố then chốt nhằm xây dựng một xã hội số an toàn, lành mạnh, góp phần giữ gìn an ninh trật tự trong thời đại chuyển đổi số.

Phòng An ninh mạng và PCTP sử dụng công nghệ cao