Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, nền kinh tế mở cửa, dòng vốn đầu tư và giao dịch tài chính xuyên biên giới phát triển mạnh mẽ đã tạo điều kiện để các đối tượng lợi dụng thực hiện hành vi rửa tiền – hợp pháp hóa tài sản do phạm tội mà có. Theo quy định của pháp luật, rửa tiền là hành vi che giấu, ngụy trang nguồn gốc bất hợp pháp của tài sản thông qua các giao dịch tài chính, thương mại hoặc đầu tư nhằm biến tiền “bẩn” thành tiền “sạch”.
Hoạt động rửa tiền thường diễn ra qua ba giai đoạn cơ bản:
1. Đưa tiền “bẩn” vào hệ thống tài chính – gửi tiền mặt vào ngân hàng, mua tài sản giá trị cao hoặc đầu tư thông qua trung gian.
2. Che giấu, phân tán dòng tiền – chuyển tiền qua nhiều tài khoản, ngân hàng, quốc gia để xóa dấu vết.
3. Hợp pháp hóa tài sản – sử dụng tiền đã “rửa” để đầu tư, kinh doanh, góp vốn hoặc tiêu dùng công khai.
Cùng với rửa tiền, tài trợ khủng bố là loại tội phạm đặc biệt nguy hiểm, nhằm cung cấp, huy động hoặc chuyển giao tiền, tài sản – dù hợp pháp hay bất hợp pháp – cho tổ chức, cá nhân khủng bố hoặc các hoạt động khủng bố. Các đối tượng thường ngụy trang dưới hình thức quyên góp, từ thiện, đầu tư, hỗ trợ nhân đạo; lợi dụng tổ chức phi chính phủ, tổ chức tôn giáo hoặc các quỹ từ thiện trá hình. Trong thời đại số, hành vi còn lợi dụng tiền ảo, ví điện tử, mạng xã hội, nền tảng chuyển tiền xuyên biên giới, gây khó khăn cho công tác phát hiện, điều tra.

Ảnh minh họa (Internet)
Các tổ chức tín dụng, ngân hàng, công ty tài chính, kinh doanh bất động sản, vàng bạc, đá quý… cần đặc biệt lưu ý các dấu hiệu bất thường dưới đây:
- Khách hàng thực hiện giao dịch có giá trị lớn, không phù hợp với thu nhập hoặc hoạt động kinh doanh.
- Chia nhỏ các khoản tiền gửi hoặc chuyển khoản liên tục nhằm tránh bị kiểm soát.
- Từ chối cung cấp thông tin về nguồn tiền hoặc có dấu hiệu che giấu danh tính.
- Sử dụng nhiều tài khoản cá nhân hoặc doanh nghiệp “ma”, không có hoạt động thực tế.
- Chuyển tiền đến hoặc nhận tiền từ các quốc gia có nguy cơ cao về khủng bố, rửa tiền.
Những giao dịch, hành vi nêu trên cần được kịp thời rà soát, đánh giá rủi ro và báo cáo cho cơ quan có thẩm quyền của Ngân hàng Nhà nước; đồng thời phối hợp với Cục An ninh kinh tế (Bộ Công an) hoặc Phòng An ninh kinh tế (Công an cấp tỉnh) để xác minh, xử lý theo quy định.
Là lực lượng chủ công, nòng cốt trong bảo vệ an ninh quốc gia, Công an nhân dân có trách nhiệm đặc biệt trong việc phòng ngừa, phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm rửa tiền và tài trợ khủng bố. Công an các đơn vị, địa phương đã và đang chủ động nắm chắc tình hình, triển khai đồng bộ biện pháp nghiệp vụ, tăng cường phối hợp với ngân hàng, hải quan, thuế, kiểm toán, các cơ quan quản lý nhà nước để phát hiện, phong tỏa, thu hồi tài sản phạm pháp. Trước yêu cầu mới của thời đại số, lực lượng Công an đang đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại, phân tích dữ liệu lớn (Big Data), trí tuệ nhân tạo (AI) để giám sát, nhận diện và ngăn chặn sớm các giao dịch đáng ngờ trên không gian mạng.
Công tác phòng, chống rửa tiền và tài trợ khủng bố không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan chức năng mà là trách nhiệm của toàn xã hội. Mỗi cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân cần nêu cao tinh thần cảnh giác, trách nhiệm, chủ động tham mưu, phát hiện, đấu tranh có hiệu quả với tội phạm trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng. Các tổ chức, doanh nghiệp cần thực hiện nghiêm quy định “biết khách hàng của mình” (KYC), báo cáo giao dịch đáng ngờ, đồng thời hợp tác chặt chẽ với cơ quan Công an để kịp thời ngăn chặn, xử lý. Mỗi người dân cần nâng cao ý thức pháp luật, cảnh giác trước các lời mời góp vốn, quyên góp, chuyển tiền không rõ mục đích, chủ động thông tin cho cơ quan Công an khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ.
Rửa tiền và tài trợ khủng bố là “dòng chảy ngầm” trong nền kinh tế, âm thầm nhưng nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến an ninh tài chính, chủ quyền quốc gia và ổn định xã hội. Đấu tranh, ngăn chặn tội phạm trong lĩnh vực này là nhiệm vụ chiến lược, lâu dài của lực lượng Công an nhân dân, góp phần bảo vệ vững chắc an ninh kinh tế, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, phục vụ hiệu quả cho công cuộc phát triển bền vững của đất nước.
Phòng An ninh chính trị nội bộ