Trong kỷ nguyên số, mạng xã hội đã trở thành không gian giao tiếp quen thuộc của hàng chục triệu người Việt Nam, nơi tin tức, hình ảnh, ý kiến cá nhân được chia sẻ với tốc độ chưa từng có. Mạng xã hội mở ra cơ hội lớn cho việc lan tỏa tri thức, thúc đẩy sáng tạo, tăng cường gắn kết cộng đồng; nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức nghiêm trọng đối với an ninh chính trị và sự bền vững của khối đại đoàn kết dân tộc. Điều đáng lo ngại là trong thời gian gần đây, nhiều đối tượng chống đối, cơ hội chính trị đã lợi dụng sự phát triển ồ ạt và thiếu kiểm soát của mạng xã hội để bóp méo đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng; gieo rắc hoài nghi, chia rẽ lòng dân; và từng bước tấn công nền tảng tư tưởng của Đảng ta. Nếu không tỉnh táo, nếu mỗi người dân không nâng cao ý thức tự bảo vệ mình trước thông tin xấu độc, mạng xã hội sẽ vô tình trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho các luận điệu xuyên tạc phát triển, gây tổn hại trực tiếp đến sự đồng thuận xã hội và ổn định chính trị quốc gia.

Điều đáng chú ý là những thủ đoạn lợi dụng mạng xã hội hiện nay không còn thô sơ hay đơn tuyến như nhiều năm trước. Chúng được tổ chức bài bản, tinh vi, có chiến thuật rõ ràng, từ xây dựng đội ngũ “tương tác ảo”, tạo tài khoản giả mạo báo chí – cơ quan nhà nước để gây nhầm lẫn, đến cắt ghép hình ảnh, video nhằm đưa ra những nhận định sai sự thật nhưng được “ngụy trang” dưới lớp vỏ thông tin khách quan. Thậm chí, có thời điểm, các đối tượng còn sử dụng trí tuệ nhân tạo để tạo video giả, giọng nói giả, hình ảnh giả, khiến người không có kỹ năng kiểm chứng thông tin rất dễ tin lầm. Khi những thông tin này lan truyền với tốc độ chóng mặt, chúng nhanh chóng hình thành dư luận tiêu cực, tạo ra tâm lý hoang mang, kích động sự bức xúc, từ đó hướng mũi chỉ trích của cộng đồng vào đường lối của Đảng, vào bộ máy quản lý nhà nước và vào chính lực lượng tuyến đầu đang miệt mài bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân.

Lực lượng Công an tỉnh Lâm Đồng cứu hộ người dân gặp nạn do sạt lở đất

Chúng ta có thể thấy rất rõ điều này qua những diễn biến gần đây, khi Việt Nam liên tiếp chịu ảnh hưởng của thiên tai. Sau các trận mưa lũ, sạt lở đất tại miền Trung, Tây Nguyên và miền núi phía Bắc, hàng trăm bài viết bịa đặt, hình ảnh cắt ghép, video giả mạo tràn lan trên mạng xã hội. Có những tài khoản đăng tải hình ảnh lũ quét ở nước ngoài nhưng gắn tên các tỉnh trong nước nhằm thổi phồng thiệt hại; có những trang tung tin “hàng trăm người mất tích”, “vỡ đập thủy điện”, “chính quyền bỏ mặc dân”… dù đó hoàn toàn là những thông tin sai sự thật. Những luận điệu xuyên tạc này cố ý bóp méo bản chất sự việc, nhằm tạo ra nhận thức lệch lạc rằng Nhà nước “thiếu trách nhiệm”, “không sát dân”, “chỉ đạo yếu kém”, từ đó gây tổn hại đến uy tín của Đảng và Nhà nước.

Không chỉ dừng lại ở việc tung tin giả, các đối tượng còn tạo ra những “diễn đàn ảo”, giả danh chuyên gia, nhà nghiên cứu, nhà báo… để bình luận theo hướng tiêu cực về các vấn đề chính trị – xã hội. Họ xây dựng hình ảnh “người biết nhiều”, “người nói thật”, rồi từng bước dẫn dắt người nghe đến những kết luận phiến diện, méo mó về bản chất sự việc. Rất nhiều người, nhất là thanh niên – nhóm sử dụng mạng xã hội nhiều nhất, dễ sa vào “bẫy thông tin” nếu không có kỹ năng phản biện và chọn lọc. Một lời nói, một hình ảnh, một dòng bình luận tưởng chừng vô thưởng vô phạt nhưng lại có thể trở thành tâm điểm của sự kích động nếu bị các thế lực xấu lợi dụng một cách có chủ đích.

Để mạng xã hội không trở thành công cụ cho kẻ xấu bóp méo đường lối của Đảng, trước hết, mỗi người dân phải nâng cao bản lĩnh chính trị, hiểu biết pháp luật và khả năng tự bảo vệ mình trước thông tin xấu độc. Không ai khác, chính mỗi người dùng mạng là người nắm quyền quyết định: chia sẻ hay không chia sẻ, tin hay không tin, tiếp tay hay từ chối tiếp tay cho thông tin sai trái. Khi chúng ta tỉnh táo, không tin vào những thông tin chưa được kiểm chứng; chọn lọc nguồn tin chính thống từ các cơ quan Đảng, Nhà nước; và chủ động lên tiếng phản bác các luận điệu xuyên tạc - thì đó chính là lúc chúng ta góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.

Cùng với đó, lực lượng Công an nhân dân tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện, xử lý và ngăn chặn thông tin xấu độc trên không gian mạng. Công an đã đấu tranh làm rõ nhiều đường dây sản xuất tin giả, xử lý hàng loạt tài khoản xuyên tạc; phối hợp các nền tảng mạng xã hội để gỡ bỏ thông tin độc hại. Tuy nhiên, cuộc chiến này đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là công tác tuyên truyền, định hướng dư luận. Tuyên truyền đúng - trúng - kịp thời sẽ tạo “hàng rào thông tin” bảo vệ nhân dân; ngược lại, nếu bỏ trống thông tin sẽ tạo cơ hội cho tin giả phát triển.

Mạng xã hội là một phần tất yếu của đời sống hiện đại. Chúng ta không thể đứng ngoài dòng chảy công nghệ, lại càng không thể để môi trường này trở thành vũ khí chống lại Đảng, Nhà nước và nhân dân. Điều chúng ta cần là thái độ chủ động: sử dụng mạng xã hội thông minh, bản lĩnh, có trách nhiệm; đấu tranh phản bác quan điểm sai trái; lan tỏa những giá trị tích cực, nhân văn. Khi mỗi người dân đều là “lá chắn thông tin”, không gian mạng sẽ trở thành môi trường lành mạnh, nơi sự thật được tôn trọng và niềm tin của nhân dân dành cho Đảng ngày càng vững chắc. Giữ cho mạng xã hội không bị lợi dụng để bóp méo đường lối của Đảng chính là giữ sự ổn định của đất nước, giữ niềm tin của nhân dân và giữ sức mạnh đại đoàn kết dân tộc. Đây không chỉ là trách nhiệm của lực lượng chức năng, mà còn là nhiệm vụ chung của toàn xã hội.

Phòng an ninh chính trị nội bộ