Mỗi lần nhận tin có vụ án có dấu hiệu hình sự xảy ra, Tổ công tác thuộc Đội khám nghiệm hiện trường, Phòng Kỹ thuật hình sự lại gấp rút chuẩn bị lực lượng, phương tiện chuyên dụng lên đường. Công tác tiếp cận hiện trường càng sớm bao nhiêu thì chất lượng, hiệu quả hệ thống dấu vết thu thập được càng tốt bấy nhiêu, vì các dấu vết hình sự để lại tại hiện trường dễ bị biến đổi theo thời gian, thời tiết, tác động của con người có thể làm mất đi tính nguyên vẹn của nó.

Thiếu tá Nguyễn Văn Hiếu, Phó Đội trưởng Đội khám nghiệm hiện trường, Phòng Kỹ thuật hình sự, người có 20 năm gắn bó với công tác khám nghiệm hiện trường chia sẻ: “Đối với những vụ án chưa rõ thủ phạm thì mỗi khi tham gia khám nghiệm đều mang lại những cảm xúc khó tả. Lực lượng Kỹ thuật hình sự phải nắm bắt đầy đủ các thông tin liên quan đến vụ án, trao đổi với điều tra viên, triển khai lực lượng, phương tiện, đánh giá hiện trường, tìm hướng tiếp cận để không làm xáo trộn tính nguyên vẹn của hệ thống dấu vết. Đặc biệt là những dấu vết dạng “dấu vết ẩn” mà mắt thường khó nhìn thấy, như: đường vân, máu, tinh dịch, sợi vải... Nếu không phát hiện được dấu vết sau khám nghiệm thì đó là một thất bại với chúng tôi. Từ kết quả khám nghiệm hiện trường, có thể giúp giúp cơ quan điều tra đánh giá, nhận định, có hay không có dấu hiệu tội phạm, làm cơ sở định hướng cho các hoạt động điều tra tiếp theo và quyết định khởi tố hay không khởi tố vụ án và căn cứ để chứng minh tội phạm trong quá trình điều tra. Do đó, trong công tác khám nghiệm hiện trường, mỗi cán bộ, chiến sĩ luôn quán triệt và thực hiện đúng phương châm “kịp thời, chính xác, tỉ mỉ, khách quan, khoa học và toàn diện”.

Cán bộ Đội Khám nghiệm hiện trường chuẩn bị lực lượng, phương tiện lên đường làm nhiệm vụ

Tuy công việc có những khó khăn, vất vả riêng, môi trường làm việc độc hại, địa bàn rừng núi cách trở, có những vụ việc phải đi bộ nhiều giờ đồng hồ trong rừng mới tới được hiện trường. Để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, cùng với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao, kịp thời của lãnh đạo Công an tỉnh, lãnh đạo đơn vị, thì mỗi cán bộ, chiến sĩ làm công tác này phải có tình yêu nghề, nhiệt huyết với công việc thì mới gắn bó lâu dài được. Bởi đó là cả một cuộc đấu trí đầy cam go, không chỉ ảnh hưởng đến sinh mệnh chính trị của mình mà còn là bảo vệ quyền lợi, sinh mệnh của những người có liên quan...

Tham gia khám nghiệm hiện trường vụ tai nạn giao thông

“Với số lượng cán bộ, chiến sĩ ít, lại phải xử lý hàng trăm vụ việc mỗi năm, đặc biệt, hiện nay sau sáp nhập, quá trình kiện toàn, Công an cấp xã chưa  đáp ứng được nhiệm vụ khám nghiệm hiện trường nên khối lượng công việc đổ dồn lên vai cán bộ chiến sĩ Đội khám nghiệm hiện trường là vô cùng lớn. Song mỗi cán bộ, chiến sĩ luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, đoàn kết nỗ lực vượt khó hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Những chuyện băng rừng, lội suối, làm đêm, thức khuya trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt để hoàn thành công việc đối với cán bộ chiến sĩ của đơn vị là điều hết sức bình thường…”. Trung úy Đỗ Sách Toàn, cán bộ Đội khám nghiệm hiện trường, Phòng Kỹ thuật hình sự chia sẻ.

Với tinh thần trách nhiệm cao và với phương châm làm việc “thận trọng, tỉ mỉ, không bỏ sót dấu vết, đánh giá, nhận định đúng, sát diễn biến từng vụ việc mở hướng điều tra” và đảm bảo được tính “khách quan, chính xác, kịp thời, không kết luận sai”, mỗi cán bộ, chiến sĩ Phòng Kỹ thuật hình sự luôn tỉ mỉ trong công việc và không để sót bất kỳ dấu vết nào liên quan đến vụ án.

Đi đôi với công tác khám nghiệm thì kết luận giám định dấu vết, vật chứng là bằng chứng khoa học không thể thiếu góp phần giúp cơ quan điều tra có định hướng đúng đắn khi phá án cũng như củng cố chặt chẽ nguồn chứng cứ, truy nguyên thủ phạm… Chính vì vậy, bất kỳ vụ án nào, dù lớn hay nhỏ, công tác khám nghiệm hiện trường là bước đi đầu tiên có vai trò hết sức quan trọng và luôn có mặt tại địa điểm xảy ra vụ việc sớm nhất để thu thập và khai thác một cách triệt để các dấu vết, vi vết mà nghi phạm để lại, nhằm phục vụ công tác truy tìm danh tính thủ phạm. Việc tiếp cận hiện trường càng nhanh càng có ý nghĩa to lớn trong việc phát hiện, thu lượm, bảo quản dấu vết, nhất là các loại dấu vết có giá trị truy nguyên cá biệt như: dấu vết công cụ, dấu vết đường vân, dấu vết sinh học hay nguồn hơi. Trên thực tế, không phải lúc nào cũng có thể nhanh chóng lần tìm được dấu vết bởi có nhiều vụ việc, hiện trường gần như bị xáo trộn buộc cán bộ Kỹ thuật hình sự phải vận dụng những kinh nghiệm của mình để thu thập chứng cứ, làm sáng tỏ được nguyên nhân sự hình thành và tồn tại của dấu vết hình sự, giúp cơ quan điều tra phá án thành công.

Tuy không trực tiếp tham gia đấu tranh trực diện với tội phạm nhưng trong mỗi vụ án, chuyên án được khám phá thành công luôn có sự đóng góp âm thầm nhưng rất quan trọng của cán bộ, chiến sĩ Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Lâm Đồng trong hành trình tìm kiếm buộc dấu vết “lên tiếng”.

Phòng Kỹ thuật hình sự