Truyền thống “tương thân tương ái”, “lá lành đùm lá rách” là nét đẹp văn hóa của dân tộc Việt Nam. Khi đất nước đối diện thiên tai, dịch bệnh hoặc có những hoàn cảnh đặc biệt thương tâm, tinh thần sẻ chia lại lan tỏa mạnh mẽ. Tuy nhiên, chính sự nhiệt thành ấy đang bị các đối tượng xấu lợi dụng để thực hiện hành vi lừa đảo, trục lợi bất chính. Việc ‘lợi dụng nỗi đau để làm miếng mồi’ không chỉ gây thiệt hại vật chất mà còn làm xói mòn niềm tin xã hội, khiến lòng tốt bị lợi dụng và nguồn lực bị lãng phí.
Các hành vi lừa đảo từ thiện ngày càng tinh vi, đặc biệt trên không gian mạng khi người dân thiếu kiểm chứng thông tin. Thủ đoạn phổ biến nhất là giả mạo danh nghĩa tổ chức, cá nhân uy tín để kêu gọi ủng hộ. Các đối tượng lập tài khoản giả mạo Mặt trận Tổ quốc, Hội Chữ thập đỏ hoặc người nổi tiếng, đăng tải thông tin, hình ảnh, video cắt ghép, sử dụng AI để bi kịch hóa hoàn cảnh nhằm kích động lòng thương. Mục đích cuối cùng là kêu gọi chuyển tiền vào tài khoản cá nhân của chúng.
Thủ đoạn khác là chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội của những người làm từ thiện hoặc người có lượng theo dõi lớn để đăng bài kêu gọi giả mạo. Các đối tượng còn gửi đường dẫn độc hại (link phishing) qua tin nhắn, email với nội dung từ thiện. Khi người dân cung cấp thông tin ngân hàng, tài khoản sẽ bị chiếm đoạt.
Để phòng ngừa, người dân cần nhận diện các dấu hiệu sau:
- Thứ nhất: Thiếu tính pháp lý và minh bạch. Các tổ chức, cá nhân không chứng minh được tư cách pháp nhân, không công khai thu–chi đều cần cảnh giác.
- Thứ hai: Yêu cầu chuyển tiền vào tài khoản cá nhân, kèm theo lời thúc giục, ép buộc chuyển tiền gấp, không cho thời gian kiểm chứng.
- Thứ ba: Thông tin hoàn cảnh mơ hồ, thiếu xác nhận của chính quyền hoặc cơ quan chức năng, khó kiểm tra thực tế.
Việc phòng chống lừa đảo từ thiện cần sự chung tay của toàn xã hội. Người dân chỉ nên ủng hộ qua các cơ quan, tổ chức được Nhà nước cho phép tiếp nhận và phân phối như Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hoặc Hội Chữ thập đỏ Việt Nam. Khi ủng hộ qua cá nhân, cần dành thời gian kiểm chứng thông tin trên các kênh chính thống hoặc liên hệ cơ quan chức năng địa phương để xác minh. Việc kiểm chứng không làm giảm giá trị của lòng tốt mà đảm bảo sự hỗ trợ đến đúng người cần giúp.
Khi phát hiện dấu hiệu lừa đảo, người dân cần báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất để kịp thời xử lý. Bảo vệ sự trong sáng của hoạt động từ thiện cũng chính là bảo vệ truyền thống nhân ái của dân tộc. Mỗi người dân hãy nâng cao cảnh giác, chung tay đẩy lùi vi phạm pháp luật, để ‘nguồn lực xã hội không bị lãng phí’ và lòng nhân ái được lan tỏa đúng mục đích.
Cơ quan Công an khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác, chủ động kiểm chứng thông tin và kịp thời tố giác các trường hợp lợi dụng hoạt động từ thiện để lừa đảo, góp phần bảo đảm an ninh trật tự và giữ gìn những giá trị nhân văn tốt đẹp của cộng đồng.
Công an xã Tân Hà Lâm Hà